جستجو :
اَللّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَن صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلى آبائِهِ في هذِهِ السّاعَةِ وَ في كُلِّ ساعَةٍ وَلِيّاً وَ حافِظاً وَ قائِداً وَ ناصِراً وَ دَليلاً وَ عَيْناً حَتّى تُسْكِنَهُ أَرْضَكَ طَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فيها طَويلاً
امروز: ۱۴۰۴ سه شنبه ۱۱ تير


 
  • پیام در پی یاوه‌گویی‌های اخیر رییس جمهور آمریکا-28/3/1404
  • پیام درپی حملات وحشیانهٔ رژیم صهیونیستی به جمهوری اسلامی ایران-23/3/1404
  • درس اخلاق؛ انسان در قرآن، جلسۀ پانزدهم: مقایسۀ تحلیلی «مدح» و «ذمّ» انسان در قرآن
  • عرضه آثار معظّم‌له در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران
  • پيام تسلیت دفتر در پى حادثۀ انفجار در بندر شهيد رجايى۱۴۰۴/۲/۷
  • درس اخلاق؛ انسان در قرآن، جلسۀ چهاردهم: مذمّت انسان در قرآن/2
  • پيام در پى ارتحال آيت‌الله سيد محمد رضا حسينى جلالى
  • پيام تسلیت در پى درگذشت عالم بزرگوار آيت‌الله آقاى حاج سيّد مرتضى مستجابى«رضوان‌الله‌عليه»
  • پيام به چهارمین اجلاس ملّی مهدویّت و انقلاب اسلامی - 1403/11/20

  • -->

    رذیلت سوّم: غفلت‏

    شرح فضیلت‌ها و رذیلت‌های اخلاقی

    رذیلت سوّم: غفلت‏

    یكی از رذائل و صفات ناپسند اخلاقی، غفلت است. در اثر این رذیله، بینایی و شنوایی و فهم قلب از انسان گرفته می‌شود و به حیوانی مبدّل می‌گردد که بیش از یک ظاهر انسانی ندارد؛ حتی به قول قرآن‌کریم، پست‌‏تر و گمراه‏‌تر از حیوان‌ها شده، سرانجام او جهنّم خواهد بود:

    >وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ كَثيراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَهُمْ قُلُوبٌ لا يَفْقَهُونَ بِها وَ لَهُمْ أَعْيُنٌ لا يُبْصِرُونَ بِها وَ لَهُمْ آذانٌ لا يَسْمَعُونَ بِها أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ<[1]

    برخی از اقسام غفلت عبارتند از:

    غفلت از اینکه مراقبان و نگاهبانانی، در خلوت و جلوت، انسان را زیر نظر دارند؛ غفلت از خشم و سخط خدای تعالی؛ غفلت از خویشتن و كمالاتی كه ممكن است انسان به آن دست یابد؛ غفلت از عمر كه سرمایه و ذخیره و مایۀ شرافت آدمی است؛ غفلت از مرگ، قبر و قیامت و فراموشی بهشت و جهنّم؛ غفلت از پستی و فریبندگی دنیا؛ غفلت از شیطان، به‌عنوان دشمن آشكار انسان؛ غفلت از نعمت‌های آشكار و نهان الهی؛ غفلت از وظیفۀ شکر و فراموشی شکرگزاری خداوند و بالأخره غفلت از خود خداوند تعالی و عبادت او، غفلت از رسول الله$ و خاندان مطهّر ایشان( و پیروی از آنان و غفلت از قرآن‌كریم و تدبّر در آیات آن و کوتاهی در عمل به دستورات آن.

    اگر این حالت برای کسی ملکه گردد، چون قلبش، از خداوند تهی و از یاد او غافل است، شیاطین در آن داخل خواهند شد؛ شیاطینی كه هریك بُتی هستند و قلب را به بتخانه مبدّل می‌سازند. در این صورت، انسان به‌جای پرستش خداوند تعالی، بت‌های تجمّع یافته در دلش را می‌پرستد و به یک مشرک واقعی تبدیل می‌گردد و جایگاه پست و خطرناکی برای او پدید خواهد آمد.

    رسوخ این صفت ناپسند در دل انسان، مفاسد و عواقب زیان‌باری دارد كه موجب خسران دنیا و آخرت است. از جمله اینکه توجّه به غیر خداوند متعال و ارزش‌های معنوی، هیچ ثمره‏ای جز گمراهی و تباهی نخواهد داشت. دیگر اینکه اعمال نیكوی انسان، در حالی که قلبش غافل از خداست، پذیرفته نخواهد شد. همچنین هجوم غم، غصه، نگرانی و اندوه در دل آدمی ناشی از رسوخ این ملکه است. گِره‏های زندگی و ابتلا به عقده‏های روحی و دیگر بیماری‌های روانی هم از همین ناحیه نشأت می‌گیرد.

    راهکار نجات از رذیلۀ غفلت، روی آوردن به تفکّر و استقرار فکرهای نیکو در ذهن و توجه ویژه به مفاسد و پیامدهای غفلت است. همان توجه که استاد بزرگوار ما علامه طباطبایی)، در واپسین لحظات حیات و به‌عنوان آخرین کلمات، فرمودند: «توجه، توجه، توجه» و چشم از جهان فروبستند.

    انسان باید برای دوری از غفلت، یاد خدا را در دلش زنده نگاه دارد و برای این منظور لازم است از هرچه که او را از خدا و یاد خدا دور می‌سازد، فاصله بگیرد.

    اهتمام به توبه و انابه نیز، قلب انسان را شستشو می‌دهد و مانع مؤثری برای غفلت قلب به شمار می‌رود. همچنین انس با قرآن و عترت، اهمیت به نماز و مداومت بر ذکر، نظیر ذکر یونسیه: >لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمين‏[2]< در این زمینه تأثیر خوبی دارد.



    [1]. الاعراف، 179: «و در حقیقت، بسیاری از جنّیان و آدمیان را برای دوزخ آفریده‏ایم. [چرا كه‏] دلهایی دارند كه با آن [حقایق را] دریافت نمی‏كنند، و چشمانی دارند كه با آنها نمی‏بینند، و گوش‌هایی دارند كه با آنها نمی‏شنوند. آنان همانند چهارپایان بلكه گمراه‏ترند. [آری،] آنها همان غافل‏ماندگانند.»

    [2]. الانبیاء، 87: «معبودی جز تو نیست، منزّهی تو، به‌درستی كه من از ستمكاران بودم.»

    احکام
    اخلاق
    اعتقادات
    اسرار حج
    مناسک حج
    صوت
    فيلم
    عکس

    هر گونه استفاده از مطالب این سایت با ذکر منبع بلامانع می باشد.
    دفتر مرجع عاليقدر حضرت آية الله العظمى مظاهری «مدّظلّه‌العالی»
    آدرس دفتر اصفهان: خيابان عبد الرزاق – کوی شهيد بنی لوحی - کد پستی : 99581 - 81486
    تلفن : 34494691 -031          نمابر: 34494695 -031
    آدرس دفتر قم :خیابان شهدا(صفائیه)- کوی ممتاز- کوچۀ شماره 1(لسانی)- انتهای بن‌بست- پلاک 41
    تلفن 37743595-025 کدپستی 3715617365