1- زیارت جامعه کبیره و بحارالأنوار     99 / 129

2 - عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ u  :  قَالَ قُلْتُ لِمَ سُمِّيَتْ فَاطِمَةُ الزَّهْرَاءُ زَهْرَاءَ فَقَالَ لِأَنَّ اللَّهَ       عَزَّوَجَلَّ خَلَقَهَا مِنْ نُورِ عَظَمَتِهِ فَلَمَّا أَشْرَقَتْ أَضَاءَتِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِنُورِهَا... بحارالأنوار 43  / 12

3 - بحار الانوار  8 / 188

4 - بحار الانوار 4 / 30 و همان 16 / 80

 

بالای صفحه

 

اسامی و القاب حضرت زهرا

 5- منشاء القابی که به حضرت زهرا سلام الله عليها نسبت داده اند، از کجاست؟

*   نام مبارك آن حضرت ، فاطمه است و القاب متعدّدي براي آن بزرگوار است كه تفسير هر يك و وجه تسمية آن وجود مقدّس در روايات مربوطه آمده است كه بايد به محلّ آن مراجعه شود[1] . چنانكه در تفسير اسم مبارك ايشان هم مطالب عميقي وارد شده واز جمله آنكه : وجه تسميه فاطمه آن است كه مردمان از درك شأن و حقيقت مقدّسة آن حضرت ، مفطوم و ناتوان هستند و ادراك حقيقت و شخصيت والاي او ، اختصاص به خداي سبحان و پدر و شوهر و فرزندان والا  قدر او دارد2 .

6- آيا بدون وضو ، مي توان القاب و اسامي حضرت زهرا سلام الله عليها را لمس نمود . كدام يك اسم و كدام يك لقب است ؟

*  اسم مبارك آن حضرت ، فاطمه سلام الله عليها است و القاب متعدّدي دارند كه مشهورترين آن ، « زهرا » است . و خوب است كه بدون وضو لمس نشود[2] .

 

7- لقب«‌ اُمّ ابيها[3] » از القاب حضرت زهرا سلام الله عليها  به چه معنا است ؟

*   چون شخصيت پيامبر گرامي صلّي الله عليه و آله مرهون آن بانوي بزرگوار است ؛ همانطوركه شخص پيامبر گرامي مرهون مادرشان مي باشند .چنانكه حضرت آمنهعليها السلام مادر نبي مكرّم اسلام صلّي الله عليه و آله براي شخص آن وجود مقدّس جزء العلّة هستند ، حضرت زهرا سلام الله عليها ، براي شخصيّت پيامبر اكرم صلّي الله عليه و آله ، جزء العلة مي باشند . و اين معناي لقب مبارك صديقة طاهره سلام الله عليها به « اُمّ ابيها » است .

 

8 ـ در معناي لقب « طاهره » گفته اند : به اين دليل است كه حضرت عادت زنانه نداشته اند[4] . آيا اين به عنوان فضيلت و كرامت ويژه       مي باشد يا علّت طبيعي داشته است ؟

*   اين يك اعجاز براي حضرت زهرا سلام الله عليها بوده كه این جریان طبيعي را خنثي نموده است و از اين جهت بعد از سِقط حضرت محسن u ، بلافاصله براي اداء آن خطبة غرّاء [ در دفاع  از ولایت ] به مسجد مشرّف شدند‌ .

9- چرا به حضرت زهرا سلام الله عليها ، « حَوراء الإنسیة[5]» لقب داده اند ؟

*   اين جمله با جملـة‌ سيّدة النّساء العالمين ، مرادف و هم معني است.

 

پی نوشت فصل دوم :

 

 

بالای صفحه

 

سیره فردی و اجتماعی

 10 ـ آيا مقام حضرت زهرا سلام الله عليها  از ساير ائمة معصومين بالاتراست ؟

*   مقام اهل بيت عليهم السلام در فضيلت ، تفاوتي ندارد ؛ زيرا يك تجلّي بوده اند و نور واحد ؛ لكن به اعتبار ظروف ، چهارده نور شده اند . امّا مقام « نبوّت » از خصوصيت ويژه اي برخوردار است ، چنانكه مقام « اُبوّت و اُميّت[1]» اميرالمؤمنين و حضرت زهرا سلام الله عليهما براي بقيّة ائمه عليهم السلام ، از خصوصيت ديگري برخوردار است و اين بحث تفصيلي دارد كه در اين مجال نمي گنجد .

 

11 ـ حقيقت معناي حديث مشهور « لولاك » در عظمت و جايگاه حضرت زهرا سلام الله عليها  چيست ؟

*   اين حديث شريف ، قسمت اوّلش يعني عبارت « لَوْلاكَ لما خَلَقْتُ الأفْلاكَ[2] » سنداً متواتر[3]است . ولي قسمت آخر و دنبالة آن يعني عبارت « و لَوْلا عَليٌ لَمْا خَلَقتُكَ و لَولا فاطِمَةُ لَمْا خَلَقْتُكُما »سنداً ضعيف است [4]، امّا از نظر واقعيّت ، مشتمل بر يك مطلب عرفاني دقيق بوده و كاملاً مطابق با حقايقِ عالمِ وجود است . توضيح مختصر مطلب آن است كه : پيامبر اكرم صلّي الله عليه وآله ـ كه مظهر تامّ نبوّت است ـ علّت ما سوي الله[5] است   « لَوْلاكَ لما خَلَقْتُ الأفْلاكَ » و ولايت هم ـ كه مظهر تامّ‌ آن اميرالمؤمنين u است ـ علّت نبوّت است  « و لَوْلا عَليٌ لَمْا خَلَقتُكَ » و حضرت زهرا سلام الله عليها ـ كه مظهرتامّ حجّت است؛ چنانچه حضرت زهرا سلام الله عليها، حجّت برحضرات معصومين عليهم السلام هستند  علّت غايي[6] براي ما سوي الله است « و لَولا فاطِمَةُ لَمْا خَلَقْتُكُما » .

12- حضور جبرئيل در محضر حضرت زهرا سلام الله عليها بعد از رحلت نبي اكرم چه حكمتي داشته است ؟‌ آيا در اين هنگام امير المؤمنينu نيز جبرئيل را مي ديدند ؟

*   خصوصيات اين امر معلوم نيست . لكن آنچه مسلّم است و از امتيازات بي بديل حضرت زهرا سلام الله عليها می باشد اين است كه پس از وفات پدر بزرگوارشان ، جبرئيل امين تا مدتي بر آن وجود مقدّس نازل مي شده[7] و از طرف حضرت حق تعالي وقايع و مسائل را بيان مي كرده و اميرمؤمنان u هم به عنوان كاتب وحي الهي آن مطالب را مرقوم مي فرموده است و همين مرقومة مباركه، كتابي شده است به نام مصحف فاطمه علیها السلام كه در روايات ائمه طاهرين عليهم السلام به آن تصريح شده و هميشه در نزد آن بزرگواران بوده ؛ و  اينك نيز در نزد حضرت وليّ الله الاعظم ارواحنا له الفداء است . و اين امر از مسلّمات نزد شيعه است و به تعبير بلند استاد بزرگوار ما حضرت امام قدّس سرّه ، اين قضيه ، برترين فضيلت براي حضرت زهرا سلام الله عليها است كه انحصارِ در اين فضيلت از آنِ وجود مقدّس ايشان است و روايات مربوط به اين مطلب را مرحوم ثقة‌ الاسلام فیض کاشانی در كتاب شريف وافي [8]ذكر فرموده اند .

 

13- مصحف حضرت فاطمه چيست ؟ و چه مطالبي را در بردارد ؟

*   مرحوم ثقة الاسلام كليني اعلي الله مقامه در كتاب شريف اصول كافي رواياتي را در اين خصوص آورده اند[9] ، اين صحيفه نزد امام معصوم و در زمان ما ، نزد امام عصر u  مي باشد . لكن آنچه مسلم است اينكه جزئيات وارده در اين مصحف شريفه معلوم نيست ؛ ان شاء الله با ظهور بقيّة الله عجّل الله تعالي فرجه الشّريف ، حقايق آن مصحف مباركه معلوم گردد .

 

14- آيا دوران حيات پيامبر اكرم نيز جبرئيل يا فرشتگان ديگري به حضور حضرت فاطمه سلام الله عليها مي آمدند ؟

*  وجودِ مقدّس حضرت زهرا سلام الله عليها ، وجودِ با عظمتي است كه علي القاعده هميشه با مجرّدات ارتباط داشته است ولي خصوصيات اينگونه امور معلوم نيست .

15 ـ اينكه فرموده اند : براي حضرت زهرا سلام الله عليها از بهشت طعام و غذا مي آورند .‌ آيا منظور بهشت موعود در آخرت است يا جاي ديگر و آيا بهشت جاويد خلق شده است يا نه ؟

*   آنچه معلوم است اينكه براي آن حضرت ، گاهي از عالم غيب ، طعام و مائدة آسماني آورده مي شد ؛ نظير حضرت مريم عليها السلام و نظير حواريين حضرت عيسي u و نظير « مَنّ و سَلوي » ( بقره 57 ) براي قوم حضرت موسيu ؛ لكن از كجا ؟ و اينكه بهشت در اين روايات دقيقاً به چه معناست ؟ نمي دانم و اين ظاهراً از متشابهات در روايات است . و در مورد قسمتِ آخرِ سئوال بايد گفت : بهشتِ موعود به مراتبي كه دارد ، موجود بوده است و البته نِعَم مختلف آن براي اهل بهشت بايد از دنيا به وسيلة اعمال صالح بندگان تهيّه شود چنانكه جهنّم و عذابهاي آن هم ، چنين است .

16- چگونه است بانويي در اين مدت اندك و با كميِ عمر به اين مقامات بلند  و امتيازات ويژه مي رسند ؟‌

*  اين امتيازات ويژه ، اعطاء و عنايت خاصّ خداوند تعالي است و به تعبير بلند استاد بزرگوار ما حضرت امام خميني قدّس سرّه ، خداي سبحان اراده فرموده كه دو تجلّي با تمام اسماء و صفات حتي اسماء و صفات مستأثره داشته باشد كه از يك تجلّي ، قرآن كريم و از تجلّي ديگر اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام ، پديدار شد . اين امر ،  ارادة حق تعالي و عنايت ويژة اوست .

 

17- چگونه حضرت زهرا سلام الله عليها با اين عظمت معنوي و فضايل  بي شمار مي توانند براي دختران جوان ما الگوي واقعي باشند ؟

*   نبيّ اكرم و اهل بيت معظّم ايشان ، عليهم جميعاً صلوات الله و سلامه ، همگي ، سرمشق يك انسان مسلمان واقعي هستند و سيره و روش آنها ، بايد سرلوحة عمل آنان قرار گيرد ، و لذا خداي تعالي مي فرمايد :‌

لَقَدْ كانَ لَكُمْ في رَسُولِ اللّهِ اُُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كانَ يَرْجُوا اللّهَ وَ الْيَوْمَ اْلآخِرَ وَ ذَكَرَ اللّهَ كَثيرًا  (احزاب 21 )

[مسلّماً براى شما در زندگى رسول خدا سرمشق نيكويى بود، براى آنها كه اميد به رحمت خدا و روز رستاخيز دارند و خدا را بسيار ياد مى‏كنند.]

بنابراين حضرت زهرا سلام الله عليها نه تنها اُسوه و سرمشق حقيقي زنان و دختران هستند ، بلكه اُسوه حسنة‌ همة انسان ها مي باشند و اساساً در فرهنگ قرآن كريم ، اگر انساني وارسته شد ، الگوي ديگر انسانهاست و فرقي ميان زن و مرد نيست . زن خوب ،‌ الگوي همة انسان ها چه زنان و چه مردان است ، چنانكه مرد خوب هم ، الگوي همة انسانهاست چه مردان و چه زنان .

18 ـ حكمت اينكه حضرت زهرا سلام الله عليها اوّلين كسي هستند كه وارد بهشت مي شوند ، چيست ؟

*  حضرت زهرا سلام الله عليها ، علّت غايي براي ما سوي الله است و از محبوبيت         بي بديلي نزد خداوند تعالي برخوردارند و لذا طبع قضيه اقتضاء دارد كه اوّلين كسي كه فائز به درجات قرب الهي در روز قيامت مي شود ، وجود مبارك آن حضرت باشند .

19- در بيان قرآن شريف : « إِنّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ » [ما تو را كوثر داديم‏] كوثر چيست ؟ آيا حضرت زهرا سلام الله عليها يكي از مصاديق كوثر است يا حقيقت كوثر ؟

*   فاطمه سلام الله عليها ،‌ نفس خير و فضيلت است و اگر فضيلت و خير ، مجسّم گردد ، حضرت زهرا سلام الله عليها مي شود . آن وجود مقدّس در عالم جبروت ، تجلّي تامّة حضرت حق تعالي است و درعالم ناسوت ، يك انسان كامل است كه حجّت بر همة ائمة معصومين عليهم السلام است و تواضع همة اهل عصمت را برانگيخته ، تا آنجا كه نبيّ مكرّم صلّي الله عليه و آله كه اشرف خلايق و افضل انبياء است ، مكرّراً دست آن وجود مبارك را مي بوسيدند و خود را فدايي آن نازنين مي دانستند . و در عالم قيامت هم ، آن حضرت حقيقتِ كوثر است كه هر كس جرعه اي از آن بنوشد از هر عيب  و نقص ظاهري و باطني ، تزكيه و تطهير مي شود و پس از آن ، لياقت قرب الهي و بهشت خداي سبحان را پيدا مي كند .

20ـ حوض كوثر چيست و كجا قرار دارد ؟

*   روايات متعدّدي در خصوص حوض كوثر ذكر شده است[10] . اين حوض بنابر آنچه در روايت نبّي مكرّم صلّي الله عليه و آله خطاب به حضرت اميرالمؤمنين u آمده است ، تحت عرش الهي ، جاري است و توصيفات خاصّه اي دارد كه پيامبر مكرّم بيان فرموده و سپس مي فرمايند :‌ « يا علي إنَّ هذَا الَّذي لي وَ لَكَ وَ لِمُحِبّيكَ مِنْ بَعْدي »[11]

 [ اي علي ! همانا  اين حوض براي من ، تو و دوستان تو بعد از من است ]. آنچه از مجموع اين روايات به خوبي برداشت و تفسير مي شود آن است كه در عالم قيامت ، كساني كه بهشتي هستند ، به دستِ ولايت ، از آب آن حوض مطهّر مي نوشند و مورد شفاعت واقع مي گردند و ساقي آن حوض اميرالمؤمنين u است و حكمت اين مسأله آن است كه اهل بهشت با وسيلة ولايت كه هدايت تكويني در دست اوست و واسطة فيض بين خدا و مخلوق است ، به بهشت مي روند و بدون شفاعت آن بزرگان و بدون راهنمايي و هدايت يافتن از مقام ولايت ،‌ورود در بهشت كه همان مراتب قرب الهي است ، ممكن نخواهد بود و چنانچه در پاسخ سئوال قبلي گفته شد ، حقيقت كوثر ، وجود مقدّس حضرت زهرا سلام الله عليها است كه تطهير و تزكيه اهل بهشت ، ‌مرهون آن وجودِ طاهرة مطهره است و سلام الله الزاكيات الطّيّبات عليها و علي ابيها و بعلها و بنيها والسّر المستودع فيها .[ اي فاطمه ! درود هاي پاك و پاكيزه الهي براو باد و بر پدرش و همسرش و فرزندانش ... ]

 

21ـ رابطة حضرت زهرا سلام الله عليها با شب قدر چيست ؟ و اينكه  مي فرمايند :‌ « كسي كه فاطمه را درك كرد ، شب  قدر را درك مي كند » به چه معنا است ؟

*  اينگونه روايات كه در موارد ديگري هم وارد شده نظير آنكه فرموده اند : شب نيمة شعبان ، شب قدر است ، به اين معناست كه شبِ قدرِ معهود[12] كه در ماه مبارك رمضان واقع گرديده ، موجب تقرّب بندگان به خداي تعالي است و هركس در آن شب ، براي تقرّب به خداوند سبحان تلاش كند ، به درجات قرب او دست خواهد يافت . همچنين متابعت از حضرت زهرا عليها السلام يا عبادت در شب نيمة‌ شعبان ، مثل شب قدر ، موجب عنايت خاصّ الهي و مقام قرب او به خداوند تعالي است .

 

22- چرا نام حضرت مريم عليها السلام در قرآن آمده ولي نام حضرت فاطمه عليها السلام در قرآن نيامده است ؟

*  اولّا ً، آمدن يك اسم در قرآن كريم صرفاً ، فضيلتي نيست ؛ زيرا در قرآن اسم ناصالحان و ناپاكان نيز آمده است مثل شيطان ، فرعون ،‌ قارون ، ابولهب و نظاير آن ، و لذا نام همه انبياء و اولياء الهي هم در قرآن كريم ذكر نشده و فقط نام تعدادي از انبياء در قرآن شريف آمده است .

ثانياً از نظر ادبي ، در برخي مواقع ، نام كسي يا مطلبي را ذكر كردن به وسيلـة كنايه ،‌ رساتر و بهتر است ، از اين جهت نام مبارك اميرالمؤمنين علي u نيز در قرآن كريم تصريح نشده ، ولي با كنايه بطور مكرّر و متعدّد از آن حضرت و مقام ولايت و امامت آن بزرگوار و جانشينان و فرزندانشان ذكر و ياد شده است[13] . نام مبارك حضرت زهرا سلام الله عليها هم با عناويني ذكر شده ؛ از جمله : « كوثر» كه در عالم ملكوت ، تجلّي حق تعالي است و در عالم ناسوت فاطمه زهرا سلام الله عليها است و در عالم لاهوت ، آن حوضِ معهود است كه بهشتيان بايد از آن بنوشند تا لياقت بهشت را پيدا كنند و هر كس از آن ، جرعه اي بياشامد ، انسان كامل مي گردد ؛ و از جمله «‌ كلمة‌ الله » در آيه:

 

  فَتَلَقّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِماتٍ‏ (بقره 37 )   [سپس آدم از پروردگارش كلماتى را دريافت نمود]

كه منظور ، انوار عترت طاهره است كه بارزترين مصداق اَسماء الهي هستند و در ميان آنان نور حضرت زهرا سلام الله عليها از درخشندگي ويژه اي برخوردار است. و اينگونه ذكر كردنِ كنايي،هم از نظرفصاحت و بلاغت ادبي وحتي از نظر سياسي و اجتماعي ، بهتر است .

 

23- پوشش حضرت زهرا سلام الله عليها چگونه بوده است؟

*   از [متن ] تاريخ و از جمله ، صدر خطبة [14]حضرت زهرا عليهاالسلام كه شيعه و سنّي نقل كرده اند ، استفاده مي شود كه آن حضرت ، علاوه بر مقنعه ، چادري كه سرتاپاي مبارك آن حضرت را مي پوشانده ، داشته اند و نيز استفاده مي شود ، كه به مجرّد ورود حضرتش به مسجد  رسول الله صلّي الله عليه و آله ، پرده اي ميان مردها و زنها حائل كرده اند و آن حضرت در طرفِ  ( قسمتِ ) زنها ، خطبة غرّاءِ ماندگارِ خود را ايراد فرموده اند .

  

24- ديدگاه و اعتقاد اهل سنّت پيرامون شخصيّت حضرت زهرا سلام الله عليها چيست ؟

*   كلّيه اهل بيت عليهم السلام ، در نزد اهل تسنّن از حيث حَسَب و نَسَب داراي مقامات عاليه هستند و در اين جهت ، كتب متعدّدي از آنان وجود دارد [15].

 

25- آيا حديث معروف به « حديث كساء » {آنچه در آخر مفاتیح الجنان آمده است}معتبر است ؟‌

*   حديث كساء‌ ، سند معتبر ندارد ؛ لكن يك نحو توسّل است و از اين جهت خواندن آن اشكال ندارد . {حادثه ای که منجر به نزول آیه تطهیر شد متواتر بین شیعه و سنی می باشد ، لکن الفاظ مربوط به حدیث کساء مورد اختلاف بین علما است.}

26- آيا در توسّل به حضرت زهرا سلام الله عليها ، بين زن و مرد فرقي هست ؟‌

*   فرقي نيست .

 

27- حكمت اينكه حضرت زهرا سلام الله عليها از خدا آرزوي مرگ مي كنند چيست ؟ و آيا آرزوي مرگ نمودن پسنديده است يا خير؟

*  اينگونه گفته ها كه در لسان محاورات عمومي هم وجود دارد كنايه از بزرگي و عظمت مصيبت است ؛‌ چنانكه در قرآن كريم نيز از قول حضرت مريم عليهاالسلام ، چنين آرزويي نقل شده است . قالَتْ يا لَيْتَني مِتُّ قَبْلَ هذا وَ كُنْتُ نَسْيًا مَنْسِيًّا  (مريم 23 )

[اى كاش‏ ، پيش از اين مُرده بودم و يكسر فراموش‏شده بودم‏.]

 بنابراين اينگونه گفته ها ، كنايي است نه اينكه مخالفت با ارادة تكويني خداوند تعالي باشد .

28- چرا حضرت زهرا سلام الله عليها در برابر شخص نابينا باز هم پوشش خود را حفظ فرمودند[16] ؟

*   نظر و ديد خود را حفظ فرمود نه پوشش خود را . و به پيامبر اكرم صلّي الله عليه و آله هم عرض كردند كه اگر او مرا نمي بيند ، من او را مي بينم و انگيزه و داعيه اي براي اين نظر و ديد ، هر چند حلال ، نيست .

 

29- در ماجراي سه روز ، روزه داري[17] خانوادة حضرت علي  و اطعام فقير و يتيم و اسير ، آيا افطار با آب براي فرزندان حضرت ضرر نداشت و آيا اين مصداق ضرر رساندن به خود نمي باشد ؟

*   به عقيدة اينجانب ، اين اطعام در سه مرتبه از شب بوده است و آن بزرگواران آن شب ها را افطار نفرموده اند . لكن خصوصيات اين مسئله ، ثمرة خاصي در بر ندارد و ضرورتي به گفتگو در پيرامون آن نيست .

 

30- اينكه فرموده اند : « شبهاي جمعه حضرت زهرا سلام الله عليها به كربلا تشريف مي آورند » به چه معناست ؟

*   اگر چه ممكن است حقيقت و باطن اينگونه مطالب براي ما قابل درك نباشد ؛ لكن چنانكه جناب ابن قولويه در كتاب شريف كامل الزّيارات هم نقل فرموده اند .

 

امام صادق u مي فرمايند :

وَ اللَّهُ يَزُورُهُ فِي كُلِّ لَيْلَةِ جُمْعَةٍ يَهْبِطُ مَعَ الْمَلَائِكَةِ إِلَيْهِ وَ الْأَنْبِيَاءُ وَ الْأَوْصِيَاءُ وَ

مُحَمَّدٌ أَفْضَلُ الْأَنْبِيَاءِ وَ نَحْنُ أَفْضَلُ الْأَوْصِيَاء[18]

و روايات ديگري هم در همين مضمون صادر شده است و اينكه در اين روايات تصريح شده است كه خداي سبحان در هر شب جمعه ،‌امام حسين u را زيارت مي فرمايد ، كنايه از تجلّي خاصّ‌ و عنايت ويژة حضرت حق سبحانه و تعالي و فيض و رحمت خاصّه بر آن قبر مطهّر و منوّر است .- رزقنا الله و ايّاكم زيارته- .

 

31- اينكه قسمتي از شبانه روز يا روزي از هفته به نام حضرت زهرا   سلام الله عليها مي باشد چه حكمتي دارد ؟

*   در رواياتي وارد شده است كه ايّام هفته هر يك به نام يكي از حضرات معصومين عليهم السلام است و لذا زيارات و نمازهاي مخصوصه براي آن وارد شده كه علماء و محدثين بزرگ در كتب ادعيه و زيارات ، نظير سيّدبن طاووس در اقبال الاعمال و جمال الاسبوع و مرحوم كفعمي در البلد الامين و از جمله مرحوم محدّث قمي در مفاتيح الجنان نقل فرموده اند . و حكمت اين مسائل آن است كه در هر روز و ساعتي ، قلب و دل و ذهن و فكر ما به ياد آن بزرگوران معطّر و منوّر باشد ؛ به اين وسيله از عنايات و فيض الهي و هدايت هاي آنان برخوردار گشته واز معصيت ها و خطاها در امان قرار بگيريم .

32- با توجه به وجود كنيزي به نام فِضّه ، براي حضرت فاطمه سلام الله عليها ، چرا پيامبر تسبيحات[19] را به ايشان سفارش نمودند ؟

*   بنابر آنچه در تاريخ نقل شده است ، چون حضرت زهرا سلام الله عليها در امور خانه نياز به همكاري و كمك كار داشته اند ، تصميم گرفتند با پيامبر اكرم صلّي الله عليه و آله ، در اين خصوص صحبت كنند ، ولي وقتي نزد ايشان آمدند ، قبل از طرح موضوع ، آن بزرگوار فرمودند كه : «‌ اين تسبيحات از دنيا و آنچه در دنياست بهتر است » و حضرت زهرا هم آن مطلب را طرح نفرمودند و با حالت سُرور وصف ناپذير از خدمت حضرت مرخّص شدند و به نزد اميرالمؤمنين آمدند و قضايا را نقل كردند و بعداً پيامبر گرامي    صلّي الله عليه و آله ، فضّـة خادمه را به حضرت زهرا هديه نمودند .

33- اهميت  تسبيحات حضرت زهرا سلام الله عليها در فرهنگ تشيع چيست ؟ و چرا اينقدر براي آن ثواب بيان شده است ؟

*   اوّلاً  ، نَفْسِ تسبيحات داراي اهميت والايي است چه از حيث معاني عظيمه كه در آن نهفته است و چه از حيث ذكر اين تسبيحات ؛ ثانياً انتساب اين تسبيحات با آن شكل مخصوص به حضرت زهرا عليها السلام ، اهميت آن را مضاعف مي كند و ثالثاً توجه به شأن نزول آن كه در روايات مربوطه آمده نيز از اهميت خاصّي برخوردار است . رابعاً ثواب ها و پاداش هاي الهي ، تفضّلي است نه استحقاقي و اين تفضّل الهي براي ترغيب به آن اعمال مقدّسه است .

 

34 ـ انواع تسبيحات حضرت زهرا را بيان فرماييد ؟

*   آنچه مشهور و مورد عمل بزرگان است ، سي و چهار مرتبه  « الله اكبر » ، سي و سه مرتبه « الحمدلله » و سي و سه مرتبه «سبحان الله» واگر بعد از آن ،كلمة مقدّسة « لا اله الا الله و الله اكبر » گفته شود خوب است ولي جزء تسبيحات حضرت زهرا سلام الله عليها نيست .

 

35- حكمت اينكه ثواب تسبيحات حضرت زهرا سلام الله عليها از هزار ركعت نماز بالاتر است چه مي باشد ؟

*  اين فرمايش امام صادق u ، كنايه از عظمت آن تسبيحات است[20] و از اين جهت بايد مورد توجّه همـة شيعيان باشد .

36 ـ رابطة حضرت زهرا سلام الله عليها با گل ياس چيست ؟

*   اين سخن ، سخني كنايي است و كنايه از لطافت خاصّ وجودي آن حضرت است چنانكه گل سرخ را منتسب به پدر بزرگوار ايشان مي كنند .

 

37ـ معني  اين كه « رضايت خدا در گرو رضايت فاطمه است[21] » يعني چه ؟

*   اين روايت در بيان امري است كه اختصاص به حضرت زهرا سلام الله عليها ندارد و همة اهل بيت عليهم السلام چنين اند ؛ زيرا خداي سبحان مي فرمايد :

مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ اَطاعَ اللّهَ‏  (نساء 80 )

[هر كس از پيامبر فرمان بَرد ، در حقيقت‏ ، خدا را فرمان برده‏]

  اطاعت از آن بزرگواران ، اطاعت از خداي تعالي و مخالفت با آنها ، مخالفت با خداي تعالي است و اين مطلب يك امر ضروري در اسلام است .

 

38 ـ از زيارات حضرت زهرا سلام الله عليها ، كداميك معتبر تر است ؟

*  زياراتي را كه محدّث قمي عليه الرّحمه در مفاتيح الجنان در اعمال سوّم جمادي الثّاني نقل فرموده اند ، در حاليكه از حيث لفظ  كوتاه است ، لكن بسيار پرمحتوا و عميق و از نظر سند و دلالت ، در كمال اعتبار است .

 

39ـ اين فرمايشِ  حضرت فاطمه سلام الله عليها كه مي فرمايند : « امام مانند كعبه است و ... »‌ به چه معناست ؟

*   معناي اين فرمايش آن است كه مردم بايد عقلانيّت سياسي و اجتماعي و شعور ديني آنان ، ارتقاء يابد و اطراف اهل بيت عليهم السلام اجتماع كنند تا دشمنان طمع و غصبِ حقّ آنان در خلافت و رهبري امّت ننمايند .

 

40ـ در روايت آمده « در خانه اي كه نام محمّد يا علي و...و فاطمه باشد ، فقر وارد نمي شود[22] »  معناي اين روايت چيست؟

*   اگر اعمال ناشايستِ صاحب خانه و والدين ، موجب فقر نشود و يا غنا را نابود نكند ، به واسطة اين اسماء ، خداي سبحان ، در آن خانه غنا را عنايت مي فرمايد .

 

41- آيا فرمايش حضرت فاطمه سلام الله عليها  که : « بهترين چيز براي زن آن است كه نامحرم او را نبيند[23]» ، با رسيدن زن به كمال منافات ندارد ؟

*  برترين كمال براي زنان ، عفّت و حيا است و مراعات آنان نسبت به اين امور ، كمالِ روحي آنان را مي افزايد .

 

42- حضرت زهرا سلام الله عليها در آخرت از چه كساني شفاعت خواهند كرد ؟

*  شفاعت ، لياقت مي خواهد ؛ بنابراين تا كسي لياقت لازم را پيدا نكند ، سعادتِ شفاعت ، نصيب او نخواهد شد . و در آيات و روايات مربوط به شفاعت ، شرايط آن آمده است كه بايد به محلّ آن رجوع كرد.

43- بعضي مي گويند : رواياتي كه در مورد كم ارزش بودن زن و پايين بودن بعضي از حقوق آنها نقل شده ، جعلي است و هدف جاعلان آن هم پايين آوردن شأن و منزلت حضرت زهرا سلام الله عليها مي باشد ؛ آيا مطلب فوق را صحيح مي دانيد ؟

*  رواياتي كه از نبي اكرم  صلّي الله عليه و آله  از طُرُق شيعه و سنّي در خصوص مقام و عظمت حضرت زهرا سلام الله عليها وارد شده ، آن قدر عظيم القدر و پرمحتوي است ،‌ كه همگي حاكي از شخصيت آن وجود مقدّس و موجب فخر و شرف براي زنان عالم است و آن مطلبي كه نقل مي كنيد صحيح نيست .

 

44- صلوات حضرت زهرا[24] سلام الله عليها داراي چه اهميتي است و عبارت     « سرّ مُستَودَع » يعني چه ؟

*  اين صلوات ، نزد بزرگان به ويژه اهل سير و سلوك و معنا ، داراي اهميت بسيار است ، مخصوصاً ختم آن صلوات ،كه 135 مرتبه به عدد  كلمة « فاطمة » - به حروف ابجد - است . و مراد از سرّ مستودع در آن صلوات ، حضرت ولي الله الاعظم ارواحنا فداه است .

 

45- آيا شهادت به حقانيت و عظمت اهل بيت و حضرت زهرا سلام الله عليها در اذان و اقامه ، صحيح مي باشد ؟

*  شهادت به ولايت اميرالمؤمنين u ، جزء اذان و اقامه نيست ؛ ولي چون فعلاً مصداقِ شعار شيعه است ، واجب است گفته شود ؛ ولي شهادت به حقّانيت اهل بيت عليهم السلام ، يك امر خود درآوري[25] است و نبايد باشد ، مضافاً به اينكه در شهادت به ولايت اميرالمؤمنين u ، شهادت به حقانيت همـة اهل بيت عليهم السلام ، نهفته است .

 

46- طريقة صحيح نماز حضرت زهرا سلام الله عليها را بيان فرماييد؟

*  آنچه را محدّث قمي عليه الرحمه در مفاتيح الجنان [26] آورده اند ، بسيار خوب است .

 

 

47- چگونه عشق به حضرت زهرا سلام الله عليها را آنطور كه شايسته ايشان است در دل جاي دهيم ؟

*  قرآن شريف ، پاسخ اين سئوال را فرموده است :

إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُوني يُحْبِبْكُمُ اللّهُ‏...  (آل عمران 31 )

[اگر خدا را دوست داريد ، از من پيروى كنيد تا خدا دوستتان بدارد...]

 متابعت از آن حضرت و پدر بزرگوار و همسر عالي قدر و فرزندان عزيزشان ، بهترين اظهار محبّت به آن حضرت است .   

 

پی نوشت فصل سوم :

 1 – پدري و مادري

2 - بحار الانوار 16 / 405

3– خبر جمعي از راويان ، كه عادتاً احتمال تباني ايشان بر دروغ امكان نداشته باشد را خبر متواتر گویند.

4– حضرت آيت الله مير جهاني ره در كتاب شريف جنة العاصمة صفحه 148 ضمن تحقيقات خويش ، سند اين روايت را بيان نموده اند. وي مي گويد : سلسله راويان حديث همه عدل امامي و از بزرگان مشيخه به شمار مي روند و سند حديث در نهايت اتقان است. ايشان مي فرمايند : في كتاب كشف اللئالي لصالح بن عبد الوهاب بن العرندس عنه روي عن الشيخ ابراهيم بن الحسن  الذرّاق عن الشيخ علي بن هلال الجزايري عن الشيخ احمد بن فهد الحلي عن الشيخ زين الدين علي بن الحسن الخازن الحايري عن الشيخ ابي عبد الله محمد بن مكي الشهيد بطرقه المتصله الي ابي جعفر محمد بن علي بن موسي بن بابويه القمي بطريقه الي جابربن يزيد الجعفي عن جابربن عبدالله الانصاري عن رسول الله صلي الله عليه و آله  عن الله تبارك و تعالي انه قال : يا احمد ! لولاك لما خلقتُ الَافْلاك و لَوْلا عَليٌ لَمْا خَلَقتُكَ و لَولا فاطِمَةُ لَمْا خَلَقْتُكُما. ثم قال جابر : هذا من الاسرار التي امرنا رسول الله صلي الله عليه و آله بكتمانه الّا عن اهله .( خداوند فرمود : اي احمد ! اگر تو نبودي افلاك را نمي آفريدم و اگر علي نبود تو را نمي آفريدم و اگر فاطمه نبود هيچ يك از شما را نمي آفريدم . سپس جابر گفت اين از اسراري است كه پيامبر، ما را  به كتمان آن جز براي اهلش فرمان داد .)

5 – عالم مخلوقات و ممكنات

6 -  علت نهایی

7 - به همين دليل به حضرت زهرا ، لقب  « مُحَدَّثَة» داده اند. محدثه ، از نظر لغوي به معني كسي است كه سخن فرشتگان را مي شنود؛ اعتقاد شيعيان اين است كه ائمه اطهارعليهم السلام همگي محدَّث مي باشند. امام صادق u مي فرمايند : فاطمه دختر رسول خدا محدَّثه بود نه پيامبر؛ فاطمه را از اين جهت محدَّثه مي ناميدند كه فرشتگان از آسمان بر او نازل مي شدند و با او همانگونه كه با مريم دختر عمران ( مادر حضرت عيسي ) گفتگو داشتند، اينچنين سخن مي گفتند: يا فاطمه ! به درستي كه خداي تعالي تو را پاك و منزه گردانيد و از تمام زنان عالم برتري داد .                       بحار الانوار 14 / 206 و همان 43 / 78

8 – وافي ، كتاب الحجة

9 – كافي 1 / 239  كتاب الحجّة ، بابٌ فيه ... ومصحف فاطمة عليها السلام

10 -  بحارالانوار  8 / 16 باب 20 صفة الحوض و ساقيه u

11 ـ  بحارالانوار  8  / 18 .

12  – حقيقي و وعده داده شده

13 - مائده 50 ، معروف به آيه ولايت . معرفي كتاب : ولايت علي u در قرآن كريم و سنت پيامبر ،‌ علامه عسگري واز منابع اهل سنت :1. مناقب على ابن ابى‏طالب ، نوشته امام احمدحنبل، متوفاى241 ه ق    2. فضايل علىu ، نوشته جلال‏الدين عبدالرحمان سيوطى شافعى ، متوفاى 911 ه ق

  3. مناقب علىu ، نوشته علامه محب‏الدين طبرى مكى .

14 – بحار الانوار 29 / 215

15 ^-  معرفي منابع اهل سنت :  انساب الاشراف 1 / 586  ؛   تاريخ طبري 3 / 202   ؛  شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد 2 / 147

16 -  فرد نابينائي اجازه خواست كه به منزل فاطمه عليها السلام وارد شود، آن گرامي خود را از او پوشيده داشت . رسول خدا صلّي الله عليه و آله به او فرمود : چرا خود را پوشيده داشتي در حالی که نابيناست و تو را نمي‏بيند؟ عرض كرد: اگر او مرا نمي‏بيند من او را مي‏بينم ، و نيز رايحه و عطر را مي‏بويد و شامه‏اش سالم است . رسول خدا صلّي الله عليه و آله فرمود: گواهي مي‏دهم كه تو پاره تن مني، بحارالانوار 43/ 91

17- بحار الانوار 35 / 245

18 - بحارالأنوار 98 /60   و كامل الزيارات  باب 38 صفحه 113

19 – پيامبر صلّي الله عليه و آله  فرمودند : هر وقت خواستيد بخوابيد ، سي و سه مرتبه ذكر « سبحان الله»‌ و سي و سه مرتبه ذكر« الحمد الله » و  سي چهارمرتبه ذكر « الله اكبر » را فراموش نكنيد . اثري كه اين عمل در روح شما مي بخشد از اثري كه يك خدمتكار در زندگي شما مي بخشد بسي افزون تر است . بحار الانوار  10 / 24 .  (به نقل از شهيد مطهري ، داستان راستان جلد 2)

20 – كافي 3 / 343  و  وسايل الشيعة 4 / 1024

21- پيامبر صلّي الله عليه و آله خطاب به حضرت زهرا سلام الله علیها  فرمودند: خدا به واسطه غضب تو غضب     مي کند و به واسطه خشنودي تو خشنود مي گردد. کشف الغمة 2/ 84

22- وسايل الشيعة 21 / 396

23- ازفاطمه زهراسلام الله عليها سؤال شد : « براي زنان چه چيز بهتر است؟» در جواب فرمودند:« براي زنان بهترين چيز آن است كه مردان را نبينند و مردان نيز آنان را نبينند» كشف الغمة 2 / 23 و منتهى الآمال 161

 24-  اللّهمَّ صَلِّ عَلي فاطِمَةَ وَ اَبيها وَ بَعلِها و بَنيها وَ السِّرِ المُستَودَعِ فيها بِعَددِ ما اَحْاطَ بِه عِلْمُكَ  . [ خداوندا ، بر فاطمه  و بر پدرش و همسرش و فرزندانش و سر مستودع او  درود فرست ، به وسعتِ علم بي نهايت خود]

25 –  غير مأثور یعنی  مطلبي كه از معصوم وارد نشده است .

26– مفاتيح الجنان باب اول صفحه 66

 

بالای صفحه

 

                                                             فاطمه و پیامبر اکرم  

 48- فدك چه بوده است و حضرت زهرا سلام الله عليها چگونه مالك آن بودند ؟

*   فدك ، واگذار شده به حضرت رسول صلّي الله عليه و آله بوده است كه در قرآن و روايات به آن « فيء[1]» گفته شده و در تحت مالكيّت نبّي مكرّم صلّي الله عليه و آله بوده است و آن حضرت به امر خداوند سبحان به حضرت زهرا سلام الله عليها واگذار فرموده اند و شايد بتوان از قرآن كريم ، استفاده كرد كه اين واگذاري براي آن حقّي بوده است كه حضرت خديجه سلام الله عليها به اسلام عزيز داشته اند.

 

49- تظلّم خواهي اهلبيت در مورد فدك به خاطر چه بود؟ آيا  دفاع از مال شخصي بوده يا دفاع از مال امّت ؟

*   دفاع از مال واجب است ، به ويژه آنكه قصد تقويت اسلام را با آن مال داشته باشند . لكن آنچه را بايد توجه داشت نكتة دوم است و آن اينكه غصب فدك به عنوان اينكه بيت المال است و يا به بهانة اينكه پيامبر صلّي الله عليه و آله ارث نمي گذارد ، يك بدعت تاريخي و يك ظلم بزرگ بود كه ايستادگي در مقابل بدعت و ظلم از واجبات بزرگ در اسلام است و آن بزرگواران در مقابل اين بدعت و ظلم ايستادگي فرمودند[2].

 

50- چرا در بين اهلبيتِ پيامبر اكرم ، به حضرت زهرا و حضرت رضا عليهما السلام بضعة النّبي « پاره تن رسول الله » مي گويند ؟

*   اين مطلب ، متّخذ از رواياتي است كه از نبّي مكّرم صلّي الله عليه و آله نقل شده است[3] .

 

51- معناي حقيقي كلام نبيّ اكرم صلّي الله عليه وآله كه فرمودند : « فِداها اَبوها[4] » چيست ؟ آيا صرفاً يك بيان عاطفي است يا چيزي بالاتر ازآن ؟

*   اينگونه عبارت ها كه در زيارات و در لسان حضرات ائمة معصومین عليهم السلام ، مكرّر آمده است ، كنايه از شدّت محبّتي است كه معلول شناخت حقيقت و درك شأن و شخصيت آن حضرت از سوي آن بزرگواران است ، و كنايه از اينكه اگر همه چيز فداي آن حقيقت قدسي و آن عظمت معنوي و آن شخصيت الهي گردد ، به جا و شايسته است ، و ما نيز به لسان قال مي گوييم كه : ‌ ارواحنا و ارواح العالمين و ارواح من سواها ، فداها  [ جانهاي ما و اهل عالم وتمام موجودات و مخلوقات، فداي او باد.]

 

 

52ـ معنای سخن نبي اكرم صلّي الله عليه وآله که  مي فرمايند : « وقتي مشتاق بوي بهشت مي شوم فاطمه را مي بويم [5]». به چه معنایی است ؟

*   اگر چه همة‌ اهل بيت عليهم السلام رايحة طيّبة سبحاني دارند و منوّر به نور مقدّس الهي هستند ، لكن حضرت زهرا عليها السلام ، مظهر لطافت تامّ‌ و نور اتمّ الهي هستند .

 

پی نوشت فصل چهارم :

بالای صفحه

1– بحار الانوار 8 / 120

2 – بحار الانوار 93 / 191

3 – ترك نمودن

4  -  از آلات موسيقي و به شكل دايره است

5 - عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ قَال :  قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ u يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ لِمَ سُمِّيَتِ الزَّهْرَاءُ زَهْرَاءَ   فَقَالَ : لِانَّهَا تَزْهَرُ لأمِيرِ الْمُؤْمِنِينَu فِي النَّهَارِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ بِالنُّور....    بحارالأنوار 43 / 11

 

 بالای صفحه

 

فاطمه بعد از پیامبر

61- در حادثة غصبِ  خلافتِ حضرت علي u ، حكمت اينكه ايشان ،  سكوت نمودند و حضرت زهرا سلام الله عليها به صحنه آمدند چه بود ؟

*   اميرالمؤمنين u در آن حادثه در نهايت مظلوميت واقع شدند و حضرت زهرا سلام الله عليها براي دفاع از امر ولايت و امامت و براي تَنَبُّه مردم ، وارد صحنه شدند و از اين حيث حركتي بزرگ را در تاريخ اسلام ثبت نمودند و اثرات رواني و سياسي و اجتماعي عظيمي باقي گذارده شد .

 

 [جنايت سقيفة بني ساعده چگونه رقم خورد :

  پس از آن كه پيامبر اكرم صلّي الله عليه و آله، طبق ماموريت الهي خويش ، اميرالمؤمنين عليu را به عنوان ولي و خليفه و جانشين بعد از خود معرفي كرد ، ديگر خلافت هيچ شخصي حتّي اگر بنا بر انتخاب و گزينش باشد مشروعيت ندارد . پس از رحلت پيامبر اكرم صلّي الله عليه و آله و در همان روز نخست در حالي كه هنوز جسد پيامبر گوشة اتاق بود و بزرگان صحابه مشغول تجهيز بدن پيامبر اكرم بودند ؛ تعدادي از انصار در محل سقيفه بني ساعده گرد هم آمدند. تا بر سر بيعت با سعد بن عباده كه بزرگ قبيله خزرج از انصار بود ، بيعت كنند ؛ به ابوبكر خبر دادند . ابوبكر و عمر و ابوعبيده خود را به سقيفه رساندند. آنان هنگامي رسيدند كه سعد بن عباده در حال سخن گفتن بود. او ضمن برشمردن فضايل و خدمات انصار به اسلام گفت: هر چه زودتر پس از پيامبر زمام كار را در دست بگيريد . در اين هنگام ابوبكر برخاست و به ذكر فضائل مهاجرين پرداخت و گفت مهاجرين به جانشيني پيامبر شايسته ترند ، و سپس سخنان متعددي بين مهاجر و انصار رد و بدل شد ؛ كه هر كدام خلافت را براي خود مي خواستند . ابوبكر گفت : به نظر من يا با عمر و يا با ابوعبيده بيعت كنيد كه هر دو شايسته اند. سپس عمر و ابوعبيده برخاستند و رو به ابوبكر گفتند : تو شايسته تري و دست او را به عنوان بيعت فشردند ، بشيرِ بن سعد از انصار هم دست ابوبكر را فشرده ، بدين ترتيب ابوبكر به بيعت دو نفر از مهاجرين و بشير بن سعد خزرجي و رئيس قبيله اوس و پيروان وي، اكتفا نمود و سقيفه را ترك كرد و به سوي مسجد آمد در حالي كه سعد بن عباده رئيس قبيله خزرج و پيروان او يادآور شدند كه ما جز با عليu با كسي بيعت نمي كنيم  بدين ترتيب با آمدن ابوبكر به مسجد و اين كه مهاجر و انصار با وي بيعت كرده اند از عده اي بيعت گرفتند؛ اما عدّة زيادي از بيعت سرباز زدند . همچنين پس از حادثة سقيفه ، بني هاشم و گروهي از مهاجرين به عنوان اعتراض در خانه فاطمه زهرا سلام الله عليها كه در حيات رسول اكرم صلّي الله عليه و آله از احترام خاصي برخوردار بود ، متحصن شدند و تن به بيعت ندادند كه بزرگان از صحابه در اين جمع بودند از جمله : سلمان ، ابوذر، مقداد ، عمارياسر، عباس بن عبدالمطلب و طلحة بن عبيدالله  .

براي اطلاع از جريان سقيفه به كتاب «پيشوايي از نظر اسلام » آيت الله جعفر سبحاني  مراجعه نماييد . ]

 

 

62-  هنگامي كه حضرت زهرا سلام الله عليها در دفاع از مقام ولايت در مسجد ، سخنراني نمودند ، آيا صداي ايشان به گوش نامحرم          نمي رسيد ؟

*   اِسماع زن[1] و اينكه او صداي خود را براي فهماندن مطالب خود به نامحرم برساند، به ويژه در چنين امري كه براي احقاق حق و بيان حقايق بوده است ، اشكالي ندارد . اشكال در آنجاست كه در سخن گفتن زن با نامحرم ، احتمال مفسده اي وجود داشته باشد كه قرآن كريم ، آن را خُضوع در قول[2] ناميده است .

 

 

63- اگر حضرت زهرا سلام الله عليها مي دانستند چه حوادثي پشتِ در ،  اتفاق مي افتد ، چرا خودشان به پشت در رفتند ؟

*   اينگونه مسائل ، يك سلسله مسائل خاصّ وخصوصي است و حقيقت آن ، معلوم نيست و آنچه براي ما معلوم است آن است كه نحوة‌ عمل حضرت زهرا سلام الله عليها ، كاملاً صحيح بوده است چون آن وجود مقدّس ، از هر گونه خطا و نسيان و اشتباه و معصيّت ، مبرّي و معصوم بوده اند .

 

 

64- سقط فرزندحضرت زهرا سلام الله عليها چقدر صحّت دارد ، اسم او چه بوده؟ و آيا توسّل به ايشان جايز است ؟

*   سقط آن فرزند- كه نبّي مكرّم صلّي الله عليه و آله نام مبارك او را «‌ مُحسن » گذارده بودند -  امر مسلّم نزد شيعه است و توسّل به ايشان هم از مصاديق توسّل به اهل بيت عليهم السلام است،كه از ضروريّات مذهب تشيّع است .

 

65- در مقاتل آمده : « هنگام غسل دادن حضرت زهرا سلام الله عليها، ناگهان دو دست ايشان از كفن خارج شد و فرزندان را درآغوش گرفت و ... »[3] آيا اين واقعيت دارد ؟

*   اگر آن صحنة غم انگيز را فقط اميرمؤمنان u ملاحظه فرموده باشد ، از باب كشف و شهود است و نظير آن براي اين بزرگواران امر عادي است . و اگر آن صحنه را مثل اسماء بنت عميس[4] هم ديده باشند ، يك معجزه است و هم امكان ذاتي و هم امكان وقوعي دارد .

 

66- حكمت اينكه حضرت زهرا سلام الله عليها وصيت نمودند كه مراسم غسل ، كفن و تدفينِ ايشان شبانه و مخفيانه صورت پذيرد[5] ، چيست ؟

*   اين امر ، يك مبارزة منفي با طاغوتهای زمان بود كه اتّفاقاً براي آنان بسيار گران تمام شد ؛ چنانكه خِفاء قبر شريف ايشان فعلاً‌ يك مبارزه منفي با دشمنان و غاصبين حقوق اهل بيت عليهم السلام است كه براي آنان از همان زمان تا كنون بسيار گران بوده و معمولاً تأثير و نفوذ و ماندگاري مبارزات منفي ، بيشتر و بهتر از مبارزات مثبت است .

 

67- چرا مزار حضرت زهرا سلام الله عليها مخفي مانده و توسط اهلبيت آشكار نشده است ؟ ‌به نظر حضرتعالي مزار حضرت كجاست ؟

*   خِفاء قبر مطهّر حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها ، يكي از تَظَلّمات هميشگي شيعه و علامت مظلوميت خاندان رسول الله صلّي الله عليه و آله و سلّم است . و اينجانب احتمال قوي مي دهم كه قبر مطهّر آن بانوي مكرّم سلام الله عليها در خانة‌ ايشان كه اكنون در كنار ضريح مقدّس رسول خداست ، واقع باشد .

68- قاتلين حضرت زهرا چه كساني بودند ؟

*   همان كساني كه به صورت جمعي به خانة حضرت زهرا سلام الله عليها هجوم بردند و بصورت جمعي ، به آن حضرت اهانت و جسارت و ضرب و شتم نمودند و        امير مؤمنان u را به زور به مسجد بردند[6] .

 

69- علّت گريه هاي حضرت زهرا سلام الله عليها ، بعد از رحلت پيامبر را توضيح دهيد ؟

*  از روايات فهميده مي شود كه آن بزرگوار پس از جريان نامبارك سقيفـة بني ساعده ، غمناك و گريان بودند ؛  زيرا زحمات عظيم پدر و همسر خود را در مخاطرة عجيبي ملاحظه فرمودند و ضربه اي كه به اسلام وارد شد و حقوق حقّه اي كه از آل رسول الله عليهم السلام سلب و تضييع گرديد و خط راستين دين اسلام را كه منحرف شد ،          مي ديدند و از اين جهت غمناك و مصيبت زده بودند ؛ تا از دنيا رحلت فرمودند و در اثر ظلم هاي بي حدّ ، به شهادت رسيدند .

 

70 ـ در منابع[7] آمده حضرت زهرا سلام الله عليها بعد از رحلت نبي اكرم شب و روز گريه مي كردند . حكمت اين گريه هاي طولاني چه بوده ؟ آيا اين کار باعث ظلم به نفس يا ظلم به غير نبوده است ؟

*   صبح و شام ، كنايه است كه آن حضرت بواسطة رحلت نبي مكرّم صلّي الله عليه وآله و مسائل بعد از آن كه بواسطة عدم عقلانيّت كافي مردم و سوء استفاده از جهالت آنان در سقيفه پديد آمد ، در شدّت حزن و مصيبت بودند و در شعري هم كه به آن بزرگوار نسبت داده شده اين مطلب آمده است كه اگر اين مصائب بزرگ بر روز وارد مي شد ، آن را شب تار مي كرد[8]

 

71- آيا قطع رابطة حضرت فاطمه سلام الله عليها با غاصبان ولايت و ناخشنودي ايشان از آنان صحّت دارد ؟

*  بلي ، سنّي و شيعه ، چنين مطلبي را نوشته اند و به قاعدة مبارز‌ة منفي كه از مصاديق امر به معروف و نهي از منكر است ، بايد چنين كاري انجام مي شد .

72- اگر عفو و بخشش پسنديده است ، چرا حضرت فاطمه سلام الله عليها دشمنان خودشان را نبخشيدند ؟

*  عفو و صفح ، مربوط به امور شخصي است و آن اختلاف ها ، نزاع شخصي نبود ، اختلاف بين حق و باطل بود و عفو و ناديده گرفتن در اين گونه امور ، از محرّمات بزرگ است .

73- اينكه بعضي در خواب حضرت زهرا سلام الله عليها را زيارت كرده اند و مشاهده نموده اند هنوز تورم بازو بهبود نيافته است ، يعني چه ؟

*   خواب ، حجّت نيست ؛ لكن مسلّم است كه مظلوميّت آن بزرگوار ، بالاست و تا زماني كه « اِن شاء‌ الله » به وسيلة‌ ظهور منتقم آل محمّد u ، دشمنان آن حضرت منكوب نشوند وجود مقدّس ايشان غمناك است .

 

74- چرا براي شهادت حضرت زهرا سلام الله عليها عزاداري ده روزه         ( دهة فاطميه ) برگزار مي شود ؟

*  عزاداري براي اهل بيت عليهم السلام يك شعار سراسر شعور و از افضل قُرُبات الهي است كه در آن ، هم تولّي و هم تبرّي نهفته است . و اين شعار بزرگ براي حضرت زهرا سلام الله عليها و حضرت سيّد الشهداء u به جهات خاصّ ، بايد هر چه باشكوهتر برگزار گردد زيرا وجود مقدّس حضرت فاطمه عليها السلام ، اسوة‌ دفاع از ولايت و امامت است و وجود مقدّس امام حسين u اُسوة‌ دفاع از عدالت و قيام عليه ظلم و ستم است . قال الله تعالي :

وَ مَنْ يُعَظِّمْ شَعائِرَ اللّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ‏  (حج 32 )

[ هر كس شعائر خدا را بزرگ دارد در حقيقت‏، آن (حاكى) از پاكى دلهاست‏]

 

75- منشأ اختلاف زمان شهادت حضرت زهرا سلام الله عليها در چيست ؟ به نظر حضرتعالي كدام زمان معتبرتر است؟

*   ظاهراً چون لفظ هفتاد و نود در زبان عربي شبيه به همديگر نوشته مي شود         «سبعون و تسعون»، لذا دو گونه نقل در خصوص زمان شهادت آن بزرگوار شده است ، يكي هفتاد و پنج روز بعد از وفات نبيّ مكرّم صلّي الله عليه و آله و يكي نود و پنج روز ، يعني سيزدهم جمادي الاولي و سوّم جمادي الثاني . و به نظر اينجانب شهادت آن حضرت در سوّم جمادي الثاني واقع شده و روايت صحيح السند هم برآن دلالت دارد .

 

 

76- آيا در موقع ظهور امام زمانu ، حضرت از قاتلين مادرشان انتقام مي گيرند ؟

*   آری ، در اين خصوص رواياتي از ائمه طاهرين عليهم السلام وارد شده است[9].

 

77- در موقع رجعت آل الله صلوات الله عليهم آيا حضرت زهرا سلام الله عليها هم رجعت مي فرمايند ؟ به چه ترتيب ؟

*  خصوصيات امر رجعت معلوم نيست ؛ ولي در اينكه اهل بيت[10] عليهم السلام و بسياري از شيعيان راستين زنده شده و رجعت مي كنند و اهل بيت عليهم السلام حكومت جهاني طولاني خواهند داشت،مسأله اي است كه مستفاد ازدههاروايت صادرشده است .

 

78- آيا حضرت زهرا سلام الله عليها داراي خواهر يا برادر بودند ؟

*  آن حضرت ، تنها فرزندِ دخترِ پيامبرِ گرامي هستند و ابراهيم نيز فرزند نبّي مكرّم صلّي الله عليه و آله بوده كه در كودكي از دنيا رفته است .

 

پی نوشت فصل ششم :

 

 بالای صفحه

فاطمه و شیعیان

79- آيا مَحرم شدن به حضرت زهرا سلام الله عليها  از طريق مادر           -  كساني كه مادرشان سيده هستند -  امكان دارد ؟ از طريق ازدواج با خانم سيده ، چطور ؟‌

*  هر دو مورد ، موجب مَحرميّت است .

 

 

80- آيا محرم شدن به حضرت زهرا سلام الله عليها ، فضيلت دارد؟

*  بلي ، فضيلت بالايي است و در برخي روايات هم بدان تصريح شده است .

 

81- آيا شرف انتساب به خاندان نبي اكرم و ائمه هدي عليهم السلام از طرف مادر نيز صورت مي گيرد ؟ سيادت و احكام مخصوص آن مانند عمامه سياه براي روحانيون و حرمت صدقه و ... چطور ؟

*  شرافت انتساب از اين طريق مسلّم است و بلكه به قول صاحب حدائق يك امر ضروري در تشيّع است لكن احكام فقهي مربوط به سيادت ، مختصّ كساني است كه انتساب از ناحية پدري داشته باشند .

 

82ـ اگر مردي در خواب ، صورت مبارك حضرت زهرا عليها السلام را مشاهده نمايد ، آيا اين نشان دهندة صحّت سيادت او مي باشد ؟

*    خواب، حجّت نيست ، چنانچه كشف و شهود نيز از حيث فقهي حجّت نيست . لكن با وصلت هايي[1] كه انجام شده ، بسياري از افراد به ويژه مسلمانان ايراني ، مَحرم فقهي به حضرت زهرا عليها السلام هستند .

 

83ـ آيا اين مطلب صحيح است كه «كساني كه سيّد باشند عذاب آنها در قيامت سرما مي باشد» ؟

 * دليل قانع كننده اي بر اين امر وجود ندارد و بلكه ظواهر قرآن شريف و روايات اهل بيت عليهم السلام آن است كه عذاب در برزخ و قيامت ، همان آتش برزخي و آتش آخرتي است .

84ـ حكمت روايات متعدد در زمينة‌ عظمت سادات و رعايت حقوق و احترام آنها در فرهنگ تشيّع[2] چيست ؟ اگر او انسان خطاكار يا منحرفي بود چه حكمي دارد ؟

*  اين يك مسألة متعارف است كه وابستگان و نزديكان يك بزرگ را بخاطر او ، بزرگ شمرده  و احترام مي گذارند ؛ ولي برخي از بزرگان مي گويند:كه آية مودّت       ( شوري 23 ) ، سادات را هم شامل مي شود ، ولي به نظر اينجانب ، اين گفته بعيد است و در احترام به سادات نيازي به اين جهات نيست . زيرا رواياتِ براي احترام به سادات ، بسيار است و در فقه هم كه احكام خاصّي براي آنها ، مترتّب و جاري شده نظير خمس و حرمت صدقه و امثال آن‌، دلالت بر بزرگي و حرمت آنهاست . بلي اگر خداي ناكرده ،   چنين شخصي انحرافي پيدا كند ، طبعاً اثر وضعي انحراف و عواقب آن براي شخص منحرف ، هست . 

 

 

85- آيا مشاهدة حضرت زهرا سلام الله عليها در خواب ممكن است؟

*  امكان دارد ؛ لكن خواب حجّت نيست[3] .

 

86- اينكه فرموده اند « سلمان از ما اهلبيت است [4]» آيا موجب محرميت سلمان با حضرت زهرا سلام الله عليها مي باشد ؟

* فرمودة رسول اكرم صلّي الله عليه و آله وسلّم ، تنزيل و كنايه است ، كه براي مقام و درجه حضرت سلمان عليه الرحمه والرّضوان ، فرموده اند و ربطي به مَحرميّت ندارد .

 

87- حضرت سلمان احاديثي از حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها نقل نموده اند و يا در حوادث ويژه اي حضور داشته است ؟ آيا سلمان فضيلت خاص داشته است ؟

*  از روايات ، مستفاد است كه آن بزرگوار از افضل اصحاب بوده اند و از نظر درجات و ايمان به مقامات عاليه رسيده بودند تا آن حد كه نبيّ اكرم صلّي الله عليه و آله فرمودند : سلمان از ما اهل بيت است ، لهذا ايشان نزد حضرات معصومين عليهم السلام ، مقام بالايي داشته و نقل احاديث از حضرت زهرا سلام الله عليها نيز در همين راستا بوده است .

 

88- آيا جشن و شادي در « عيد الزهرا » مستندِ شرعي دارد ؟

*  اينگونه امور ، چون فعلاً‌ ابزار و بهانه اي براي دشمنان اسلام در جهت ايجاد اختلاف شده است ، نبايد انجام شود ، و براي اظهار ارادت و تولّي به حضرت صدّيقه طاهره سلام الله عليها وتبرّي از دشمنان غاصب ايشان ، به ساحت مقدّس آن حضرت توسّل شود و زيارات ايشان و زيارات شريفة عاشورا كه افضل زيارات است خوانده شود و حتي حفظ وحدت بين مسلمين در روايت هاي اهل بيت عليهم السلام به اندازه اي است كه شركت در نماز جماعت مخالفين همانند شركت در نماز رسول گرامي        صلّي الله عليه و آله تلقّي شده ، ولي متأسفانه اين وحدت مورد تأكيد قرآن و سنّت ،‌ آنگونه كه لازم است رعايت نمي شود و همين امر موجب تسلّط دشمنان است .

89- آيا خشنودي حضرت زهرا واهلبيت عليهم السلام در عيد الزهرا صحّت است؟

*  همانگونه كه از حضرات ائمه طاهرين عليهم السلام منقول است ، بايد در عزاي آنان عزادار و غمناك باشيم و در اعياد آنان هم فرحناك باشيم .

 

90- اگر در دوران جاهليت زنان از ارث محروم بودند حضرت خديجه سلام الله عليها اين همه ثروت را از كجا بدست آورده بودند ؟

 * حضرت خديجه سلام الله عليها ، صاحب تجارت بودند و سرپرستي تجارت ايشان هم مدّتي با نبيّ مكرّم صلّي الله عليه و آله بوده است و چون در آن قضايا ، ايشان را شخصي امين و يك انسان كامل يافت ، به آن حضرت پيشنهاد ازدواج داد .

91- از مصاديق كفويّت ( همساني ) تناسب سنّي مي باشد چه حكمتي داشت كه پيامبر گرامي اسلام با جناب خديجه كه 15 سال از ايشان بزرگتر بودند ، ازدواج نمودند ؟

 * دربارة حضرت خديجه سلام الله عليها ، چون اخلاق و فضيلت ايشان ، شخصيت و عقل آن حضرت را برتري داده بود ، لذا مسألة سنّ تحت الشّعاع واقع شد.حضرت خديجه سلام الله عليها ، همتا و كفو واقعي نبيّ مكرّم صلی الله علیه و آله  بوده اند و مقام و منزلت ويژة ايشان ، موجب گرديد تا تناسب سنّي مراعات نشود . 

 

 پی نوشت فصل هفتم :

1-  زيرا يكي از سببهاي محرميت ، ازدواج است ؛ كه به واسطه آن ، همسر ، مادر و پدر همسر ، مادر بزرگها و پدر بزرگهاي همسر تا هر كجا كه بالا رود - در نسلهاي گذشته - به شخص مَحرَم مي شوند .

2 - از پيامبر اكرم صلی الله علیه وآله روايتي بدين مضمون وارد شده است : خوبان سادات را بخاطر خدا احترام كنيد ، و سادات بد را به خاطر( احترامِ ) من احترام نماييد .(تفسير نمونه ، جلد 2، ذيل آيه 31سوره آل عمران)

3– محدث بزرگوار، شيخ عباس قمي در حاشيه كتاب مفاتيح الجنان ، باب ششم ، صفحه 815 ، دو روايت جهت زيارت نمودن چهارده معصوم عليهم السلام در خواب ، بيان كرده است .

4 - قال امير المؤمنين  u  :  سَلْمَانُ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْت .   بحارالأنوار 10 / 121