محضر مبارك آية الله العظمي مظاهري دام ظلّه
با عرض سلام و تحيّت
خواهشمند است در خصوص جواز استفاده از IUD با رعايت پرهيز از لمس و نظر حرام، نظر مبارك را در موارد ذيل مرقوم فرمائيد.
1) منظور از «فرج» كه نگاه غير شوهر در مقام غير ضرورت‌هاي پزشكي به آن حرام است، دقيقاً چيست؟ و آيا اجزاي داخلي دستگاه تناسلي زن مانند «واژن = حد فاصل دهانه مهبل تا گردن رحم» و نيز «گردن رحم» كه در معاينه داخلي از طريق مهبل رؤيت مي‌شود، نيز عورت محسوب مي‌شود؟
2) اگر روشي طرّاحي گردد كه براي گذاشتن IUD در داخل رحم، سطح پوست خانم كاملاً پوشيده شده و تنها اجزائي كه باطن محسوب مي‌شوند رؤيت شوند و لمس نيز از طريق دستكش جرّاحي (توسّط خانم پزشك يا ماما يا پزشك مرد) انجام شود، آيا حرمت‌هاي ذكر شده مرتفع مي‌شود؟
3) در صورتي كه خانمي به هر روش IUD گذاشته باشد و اينك از نظر كنترل وضعيّت قرارگيري IUD و اطمينان از عملكرد صحيح آن با هدف تنظيم خانواده نيازمند مراقبت باشد، آيا معاينه دستگاه تناسلي وي جايز است؟ در اين مورد حدود لمس و نظر جايز، با توجّه به سؤالات فوق الذكر چيست؟ و اگر زن، خود بتواند با آموزش‌هائي اين عمل را شخصاً يا با كمك همسرش انجام دهد، حكم معاينه توسّط غير چيست؟
4) اگر خانمي كه IUD دارد دچار عوارضي مانند عفونت يا خون ريزي شود، كه مي‌تواند مستقيماً مربوط به IUD، يا غير مستقيم حاصل آن، و يا اصلاً به دليل ديگري باشد، معاينه داخلي وي چه حكمي دارد؟ همچنين درمان آن عوارض با روش‌هائي كه به طور براي چنان مشكلاتي بكار مي‌روند و مي‌توانند سبب ادامه امكان استفاده از IUD براي تنظيم خانواده ضمن حفظ سلامتي خانم شوند ارجح است يا خارج كردن IUD؟
5) در صورتي كه حاملگي داخل رحمي با IUD اتّفاق بيفتد، براي جلوگيري از عوارض متعدّدي كه اين امر مي‌تواند براي مادر و جنين داشته باشد، توصيه مي‌شود در صورت مشاهده نخ IUD در واژن، توسّط پزشك يا ماما به آرامي از رحم خارج شود، در اين كار لمس و نظر تا چه حدّ مجاز است؟
6) اخيراً روشي براي كار گذاشتن IUD در رحم بكار مي‌رود، و آن قرار دادن IUD در رحم بلافاصله بعد از انجام سزارين و خارج كردن جنين و جفت از رحم توسّط جرّاحي است، يعني در شرائطي كه رحم از طريق شكم باز شده است، IUD داخل آن قرار داده مي‌شود و سر نخ آن نيز از طريق گردن رحم به داخل واژن فرستاده مي‌شود و علي الظاهر قرار دادن IUD داخل رحم بدون نگاه اضافه به پوست بدن و دستگاه تناسلي خارجي زن ميسّر خواهد بود، در اين صورت آيا حرمت‌هاي ذكر شده مرتفع مي‌شود؟
7) در مشاوره‌هاي تنظيم خانواده، گاه براي اطمينان از سلامت دستگاه تناسلي زن و نيز بررسي امكان استفاده از IUD در آينده، بدون آن كه خانم شكايتي داشته باشد وي را معاينه داخلي مي‌نمايند كه البته در مواردي مي‌تواند حقيقتاً در شناخت مشكلات خانم‌ها و نيز راهنمائي صحيح ايشان براي انتخاب روش‌هاي تنظيم خانواده بسيار مفيد و مؤثّر باشد، در اين موارد:
اوّلاً) آيا اصل عمل جايز است؟
ثانياً) حدود لمس و نظر مجاز كدام است؟
8) اگر حاملگي براي زن خطر جاني و يا عسر و حرج پذيرفته شده‌اي از نظر عموم مردم داشته باشد و هيچ كدام از روش‌هاي ديگر تنظيم خانواده را، به دليل عوارض جنبي آنها، نتواند بكار ببرد و همسرش نيز راضي به جلوگيري از بارداري باشد ولي همكاري مناسب ننمايد، آيا گذاشتن IUD به عنوان يك روش غير دائمي براي اين خانم ضرورت محسوب مي‌شود و حرمت‌هاي ذكر شده براي وي منتفي خواهد شد؟
9) در فرض سؤال قبل، اگر همسر راضي به جلوگيري از بارداري نباشد، چه حكمي دارد؟
10) در مواردي كه همسر، حقوق زن و فرزندانش را رعايت نمي‌كند و از جمله در تأمين نفقه و مسكن و ساير نيازهاي اوّليه زندگي ايشان كوتاهي مي‌كند و در مسأله تنظيم خانواده نيز همكاري و مراقبت لازم را نمي‌نمايد، آيا زن مي‌تواند بدون اذن و اطّلاع شوهر براي گذاشتن IUD اقدام كند؟
11) زناني كه توان ذهني پائيني دارند و عقب مانده ذهني با درجات متفاوت (از كودن و سفيه تا مجنون) هستند و ازدواج مي‌كنند، (به ويژه اگر همسر نيز مانند زن عقب مانده ذهني باشد) تصميم‌گيري در مورد شيوه تنظيم خانواده به عهده كيست؟ در اين افراد استفاده از روش‌هاي دائمي ارجح است يا روش‌هاي غير دائمي؟