جستجو :
اَللّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَن صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلى آبائِهِ في هذِهِ السّاعَةِ وَ في كُلِّ ساعَةٍ وَلِيّاً وَ حافِظاً وَ قائِداً وَ ناصِراً وَ دَليلاً وَ عَيْناً حَتّى تُسْكِنَهُ أَرْضَكَ طَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فيها طَويلاً
امروز: ۱۴۰۳ پنج شنبه ۹ فروردين


 
  • پیام به نوزدهمین نمایشگاه قرآن و عترت اصفهان
  • پیام در پى ارتحال عالم جليل القدر مرحوم آيت‌الله امامى كاشانى«قدّس‌سرّه»
  • پیام در آستانۀ برگزاری ششمین دورۀ انتخابات مجلس خبرگان رهبری و دوازدهمین دورۀ انتخابات مجلس شورای اسلامی
  • شرکت در ششمین دورۀ انتخابات مجلس خبرگان و دوازدهمین دورۀ انتخابات مجلس شورای اسلامی
  • پیام در پی ارتحال عالم‌جلیل‌القدر آیت‌اللّه آقای حاج سید محمّد موسوی بجنوردی «رضوان‌اللّه‌علیه»
  • پیام تسلیت در پی درگذشت آيت‌الله آقاى حاج شيخ عبدالقائم شوشترى«رضوان‌الله‌عليه»
  • پیام تسلیت در پی درگذشت مرحوم آيت‌الله نمازى«رضوان‌الله‌علیه»
  • پيام تسليت در پى حادثه تروريستى در شهر كرمان
  • اطّلاعیّه

  • -->

    رذیلت ششم: عجله‏

    شرح فضیلت‌ها و رذیلت‌های اخلاقی

    رذیلت ششم: عجله

    از جمله صفات رذیله، عجله است، به این معنا که انسان چیزی را قبل از فرارسیدن وقت آن طلب نماید. عجله، به‌طور معمول با حماقت همراه است و آنچه از آن حاصل می‌شود، بدون فكر و تأمل به‌دست می‌آید.

    عجله، از صفاتی است که به‌صورت ذاتی در نهاد انسان نهاده شده است، امّا رسوخ آن در دل، در پی پیروی از این رذیلت اخلاقی پدید می‌آید و نیاز به مراقبت و ممانعت دارد. قرآن‌کریم می‌فرماید:

    >وَ يَدْعُ الْإِنْسانُ بِالشَّرِّ دُعاءَهُ بِالْخَيْرِ وَ كانَ الْإِنْسانُ عَجُولاً<[1]

    از این آیۀ شریفه، به خوبی استفاده می‌شود كه انسان عجول، یعنی کسی که صفت عجله در دلش جای گرفته، قدرت تشخیص بین خیر و شر را از دست می‌دهد و در نتیجه، به گمان تحصیل خیر، به دنبال شر می‌رود.

    در همین راستا، یکی از مفاسد عجله، رهاكردن آخرت و روی آوردن به دنیای پست است:

    >كَلاَّ بَلْ تُحِبُّونَ الْعاجِلَةَ، وَ تَذَرُونَ الْآخِرَةَ<[2]

    خلاصه آنکه، انسان عجول، در پی لقای پروردگار نیست و راه كمال و تقرّب را نمی‏پوید و در مقابل، برای رسیدن به دنیای فانی، شتابان است. چنین کسی، بقا را رها کرده، به فنا چنگ مي‌‏زند، از مُلك بی‏زوال روی گردانده، به دار فریب و مُلك فناپذیر روی مي‌‏آورد و سرگرم لذت‌های زودگذر شده و از لذات باقی محروم مي‌‏گردد. این چنین است که در قیامت به چنین افرادی خطاب می‌شود:

    >أَذْهَبْتُمْ طَيِّباتِكُمْ في‏ حَياتِكُمُ الدُّنْيا وَ اسْتَمْتَعْتُمْ بِها فَالْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ بِما كُنْتُمْ تَفْسُقُونَ<[3]

    نتیجه آنكه، عجله، افساری است که شیطان و یاران او، به گردن بندگان می‌افکنند تا آن‌ها را در دام گمراهی گرفتار ساخته، از کمال بازدارند.

    آنچه در این مبحث توجه می‌طلبد، اینکه شتاب گرفتن و سبقت در نیکی‌ها، مصداق عجله نیست و اینکه گاهی عجلۀ غیر مذموم شمرده می‌شود، اشتباه است. مثلاً آنجا که قرآن‌کریم می‌فرماید: >فَاسْتَبِقُوا الْخَيْراتِ<[4] یا پیامبر اکرم$ که می‌فرمایند: «إِنَّ اللَّهَ يحِبُّ مِنَ‏ الْخَيرِ مَا يعَجَّلُ»[5]؛ سفارش به این سبقت و تعجیل، در واقع سفارش به تعویق نینداختن كار خیر از وقت مناسب آن و تأکید بر استفاده از فرصت است. این‌گونه آیات و روایات، مطلقاً به معنای خواستن چیزی در غیر موقع مناسب آن، بدون تفكر و تأمل نیست كه مصداق عجله باشد و تصوّر گردد که عجله در کارهای نیک، پسندیده است.

    بنابراین، عجله، با تعریفی که بیان شد، در هر صورت مذموم است و هر چه بر شدّتش افزوده شود، ناپسندی آن بیشتر می‌گردد.

    ناگفته پیداست که راهکار رفع صفت رذیلۀ عجله، پیروی نکردن از آن و بی‌اعتنایی به خواست شیطان و نیز تمرین ضدّ آن، یعنی آرامش و صبر است.



    [1]. اسراء، 11: «و انسان [همان گونه كه‏] خیر را فرا می‏خواند، [پیشامد] بد را می‏خواند و انسان همواره شتابزده است.»

    [2]. قیامت، 20و21: «ولی نه! [شما دنیای‏] زودگذر را دوست دارید، و آخرت را وامی‏گذارید.»

    [3]. احقاف، 20: «[به آنان می گویند:] نعمت‌های پاكیزه خود را در زندگی دنیایتان [خودخواهانه‏] صَرف كردید و از آنها برخوردار شدید؛ پس امروز به [سزای‏] آنكه در زمین بناحق سركشی می‏نمودید و به سبب آنكه نافرمانی می‏كردید، به عذاب خفّت‏[آور] كیفر می‏یابید.»

    [4]. مائده، 48: «پس در كارهای نیك بر یكدیگر سبقت گیرید.»

    [5]. الكافی، ج 2، ص 142.

    احکام
    اخلاق
    اعتقادات
    اسرار حج
    مناسک حج
    صوت
    فيلم
    عکس

    هر گونه استفاده از مطالب این سایت با ذکر منبع بلامانع می باشد.
    دفتر مرجع عاليقدر حضرت آية الله العظمى مظاهری «مدّظلّه‌العالی»
    آدرس دفتر اصفهان: خيابان عبد الرزاق – کوی شهيد بنی لوحی - کد پستی : 99581 - 81486
    تلفن : 34494691 -031          نمابر: 34494695 -031
    آدرس دفتر قم :خیابان شهدا(صفائیه)- کوی ممتاز- کوچۀ شماره 1(لسانی)- انتهای بن‌بست- پلاک 41
    تلفن 37743595-025 کدپستی 3715617365